Beklenen Godot, Ketlenen Eylem

Beyhudelik, sıkılmışlık, amaçsızlık, eylemsizlik ve zamansızlık: Godot’yu beklerken Vladimir ve Estragon’un içinde debelenip durduğu bilinç durumlarıdır bunlar. İlk perdede Pozzo’ya, ikinci perdede ise Vladimir ve Estragon’a öfkeleniriz. Pozzo’ya öfkeleniriz çünkü bir insanı köleleştirmiştir. Vladimir ve Estragon’a öfkeleniriz çünkü hiçbir şey yapmıyorlardır. Eylem ve karar sanki onlara yasaklanmış gibidir. Öfke, onların hissedemediği bir duygudur ve öfkeyi, onların yerine biz mi hissediyoruzdur? Kaçınılmaz bir karşı aktarım.

Öfke hissetseler, bir şeyleri değiştirebilirler miydi, mesela? "Başlarım Godot’ya, çekip gidelim, bir daha da buralara gelmeyelim!" diyebilirler miydi? Diyemezlerdi. Çünkü her şey onlar adına beyhudedir. Yaşamın merkezi entegratif süreçlerini askıya alıp unutmuşlardır. Esasen Pozzo, Vladimir ve Estragon’dan daha gerçekçi bir karakterdir. Evet Lucky’ye yaptığı şeyler korkunçtur. Ama Pozzo en azından hareket eder ve ettirir. İlk perdede öfkelenir, şişinir, keyiflenir; ikinci perdedeyse kör olduğu için acı çeker, yardım dilenir.

Zaman akmaz Godot’yu beklerken. Vladimir’in gelip giden kararsız belleği haricinde kronoloji ve bellek hasarlanmıştır. Zaman akmadığında anlam da akmamış olur. Yaşanan şeyler zihinde tutulmadıkça, tutarlı, istikrarlı bir benlikten ve bir anlatıdan bahsetmek mümkün olmaz. Vladimir ve Estragon didişir çünkü anlamsızlık benlikte huzursuzluk yaratır. Onlar gerçekten öfkelenemezler. Ancak birbirlerine kayıtsızca kızarlar. Bu didişmeyi çaresizce bir şeylere bağlamaya çalışırlar. Nafiledir. Bellek olmadıkça hikaye de olmaz. Sıkılırlar o yüzden. Açtıkları her konuyu tüketirler.

Gelecek ve gelecek kişi (Godot) kendilerine anlam kazandıracaktır, sözde. Godot gelmemiştir ve hiç gelmeyecek gibidir. Peki, Godot gelmediğinde/hiç gelmezse ne yapmıştır/ne yapacaktır Vladimir ve Estragon? İntihar? İntihar edemeyecek kadar beceriksiz ve kararsızdırlar.

Ne ki böyledir: Kendilerini yaşamla, böyle yaşamakla cezalandırmışlardır.

Uzman Psikolog Gökhan Özcan